DE NACHT

01.07-13.12.2020 — Expozaal 

Nel Aerts, Fred Bervoets, John Bijnens, David Claerbout, Felix De Clercq, Bieke Depoorter en Mattias De Craene, Danny Devos, Brecht Evens, Francisco Goya, Joris Ghekiere, Harry Gruyaert, Soham Gupta, Dr. Hugo Heyrman, Wouter Huis, Pieter Jennes, Natasja Kensmil, Frans Masereel, Laetitia Molenaar, Andreas Mühe, Hans Op de Beeck, Thomas Ruff, Stefan Serneels, George Shiras, Ben Sledsens, Helmut Smits, Léon Spilliaert, Dennis Tyfus, Nele Van Canneyt, Fik van Gestel, Jan Van Imschoot, Johannes Vogl, Peter H. Waterschoot, Kohei Yoshiyuki

shiras.jpg
 

En God zeide: Er zij licht, en er was licht.

En God zag dat het licht goed was, en God maakte scheiding tussen het licht en de duisternis.

En God noemde het licht dag, en de duisternis noemde Hij nacht.”

Genesis 1:1-6

Voor er kunstlicht bestond, was de nacht simpelweg donker en duister. Dag en nacht waren twee verschillende werelden met ook verschillende bewoners. De nacht had een eigen cultuur, met eigen rituelen, geuren, geluiden en regels. Er waren reële en imaginaire gevaren. De mens die zich in de nacht durfde te wagen, deed dit om te ontsnappen aan de alledaagse werkelijkheid, aan de sociale conventies en hiërarchieën. Overdadig licht bij nacht was het voorrecht van de begoede klasse.

Met de uitvinding van het kunstlicht verdween het voornaamste onderscheid tussen dag en nacht. Straatverlichting zorgde ervoor dat het leven na zonsondergang gewoon kan verder gaan. We zijn geëvolueerd naar een 24uur draaiend consumentisme en  productie. Supermarkten die de hele nacht open blijven hebben we hier niet. Bij ons zijn er de nachtwinkels die dadelijk aan onze behoeftes kunnen voldoen. Het café- en uitgaansleven duren tot de ochtend.

In de stad blijven er nog steeds donkere stegen, ongure buurten, die je ’s nachts een onbehaaglijk gevoel geven. De nacht associëren we nog altijd met misdaad, met wat verborgen moet blijven en het daglicht niet mag zien. Ook al weten we dat misdaad zich niet langer ’s nachts afspeelt, toch vertelt ons instinct ons ook nu nog dat de nacht niet pluis is.

De nacht op het platteland is nog altijd donker. Je kan er de sterrenhemel in al zijn pracht nog bewonderen. ‘s Nachts komen er ook dieren tevoorschijn die geluiden maken die ons angst inboezemen, zoals uilen en wolven en ook  dierendie geassocieerd worden met duistere krachten zoals vleermuizen of zwarte katten zijn nachtdieren.

Wij blijven de nacht ervaren als een bijzonder moment. De nacht transformeert ons. Het is een moment om tot ons zelf te komen of om onszelf in te verliezen. Ook als we ’s nachts in ons bed liggen en slapen of wanneer we ’s nachts wakker worden, bevinden we ons in een ander leven. ’s Nachts zijn we onrustig, liggen we te woelen en lijkt alles dramatischer, totdat de zon weer opkomt. Dromen en nachtmerries zorgen voor de verwerking van onze emoties.

Veel kunstenaars laten zich  inspireren door deze wereld die tegelijk bekend en onbekend is. Die rust brengt en opwinding.

Volgende
Volgende

Lisse Declercq